کاربرد گاز کلر در صنعت

کاربرد گاز کلر در صنعت

کلر از واژه chloros به معنای زرد مایل به سبز گرفته شده است که در سال 1774 توسط شیمیدان آلمانی – فرانسوی "کارل وایلهم شیله" کشف شد .
"همفری دیوی"  دانشمند بریتانیائی در سال 1810 نام کلر را برای این عنصر انتخاب کرد.
کلر دومین عضو از خانواده هالوژن ها در جدول تناوبی است که با نشان شیمیایی CL و عدد اتمی 17 نشان داده شده است.
این عنصر دارای وزن اتمی  35.5 gr/mol است.
گاز کلر ، زرد مایل به سبز است ، این گاز دارای بوی بسیار بد و خفه کننده شبیه به مایع سفید کننده می باشد و بسیار سمی  است و بدلیل یک الکترون آزادی که در لایه آخر خود دارد فوق العاده واکنش پذیر است.
گاز کلر چگالی بیشتری نسبت به هوا دارد در نتیجه به سطح زمین نزدیک تر است .
کلر وقتی سرد شود و تحت فشار قرار گیرد تبدیل به مایع می شود که حمل و نقل و ذخیره سازی آن را آسان تر می کند اما اگر آزاد شود دوباره به شکل گازی تبدیل می شود که به سرعت در اطراف زمین پخش می شود.
برای اولین بار درسال 1915 طی جنگ جهانی ارتش آلمان در فرانسه از گاز کلر استفاده کرد و در نتیجه ی این امر سربازان زیادی دچار صدمات جبران ناپذیر شدند.

تولید گاز کلر

کلر در طبیعت فقط به صورت ترکیب با سایر عناصر و عمدتا سدیم و به شکل نمک طعام ( NaCl ) و همچنین در کارنالیت و سیلویت یافت می شود. کلر را معمولا از طریق الکترولیز محلول سدیم کلراید تهیه می کنند.

کاربرد ها ی گاز کلر

  • استفاده از گاز کلر در تصفیه ی آب
  •  از بین بردن باکتری و سایر میکروب ها در ذخائر آب آشامیدنی به کمک گاز کلر
  •  استفاده از گاز کلر در نظافت آب استخر ها
  • سفید کردن خمیر کاغذ به کمک گاز کلر و تهیه ی محصولات کاغذی
  • استفاده از گاز کلر در تهیه ی مواد ضدعفونی کننده
  • استفاده از گاز کلر در تهیه ی رنگدانه ها
  •  استفاده از گاز کلر در تهیه ی حشره کش ها
  • استفاده از گاز کلر در تهیه ی مواد غذائی
  •  استفاده از گاز کلر در تهیه ی رنگ ها
  •  تهیه ی فرآورده های نفتی مثل پلاستیک به کمک گاز کلر
  • استفاده از گاز کلر در تهیه ی داروها
  •  استفاده از گاز کلر در تهیه ی منسوجات
  •  استفاده از گاز کلر در تهیه ی حلال ها
  • استفاده از گاز کلر در تهیه ی گاز خردل
  • گاز کلر عاملی اکسید کننده و جانشین در ترکیبات آلی به شمار می آید
  • استفاده از گاز کلر در تهیه ی کلرات ها ، کلروفرم و تترا کلرید کربن
  •  استفاده از گاز کلر بعنوان یک عامل مهم در استخراج برم


ترکیبات گاز کلر

گاز کلر  که دومین عضو از گروه هالوژن هاست بدیل یک الکترون آزادی که در لایه ی آخر الکترونی دارد و همچنین پیوند ضعیفی که بین دو اتم آن وجود دارد بسیار واکنش پذیر است .
کلر تقریبا با همه عناصر تشکیل ترکیب می دهد
 از مهمترین ترکیبات گاز کلر  می توان کلریدها را نام برد.
گاز کلر با بیشتر ترکیبات آلی واکنش می دهد و حتی به صورت غیرفعال سوختن هیدروکربن ها را تحت تاثیر قرار می دهد .
یکی دیگر از ترکیبات گاز کلر دی اکسید کلر است که به شکل مایع و گاز می باشد.
دی اکسید کلر CLO2 در دمای اتاق بسیار ناپایدار و مستعد انفجار است لذا انتقال و جابجائی آن مجاز نیست و در صورت نیاز به دی اکسید کلر را  به صورت آنی  از طریق یک واکنش شیمیائی از سدیم کلریت تولید می کنند به مصرف می رسد.

اطلاعات ایمنی گاز کلر

کلر گازی سمی است و باعث آسیب شدید به پوست و چشم می شود . تنفس این گاز به خصوص در کودکان و کهنسالان موجب تحریک دستگاه تنفسی می شود.
کلر در حالت گازی سبب تورم غشای مخاطی و در حالت مایع موجب سوختگی پوست می شود.
گاز کلر دارای خورندگی بالاست به همین دلیل لوازم و تجهیزاتی که در ارتباط با کلر می باشند می بایست در برابر خورندگی مقاوم باشند لذا از جنس استینلس استیل 316 برای این کار استفاده می شود.
کلر گازی سمی است و در صورت تنفس آن توسط فرد بسته به غلظت این گاز موجب بروز مشکلات تنفسی در فرد و در نهایت خفه شدن و مرگ او می گردد.
در صورت استنشاق گاز کلر توسط فرد می بایست مصدوم به سرعت به اولین مرکز درمانی منتقل شود و از هر گونه اقدام خودسرانه ای جلوگیری شود.