مشتقات گازی

اتان، یکی از هیدروکربن های خانواده آلکان یا پارافین است و در شرایط عادی یک هیدروکربن گازی شکل، بی رنگ و بی بو است.

پروپان نوعی هیدروکربن از دسته پارافین که در شرایط عادی (فشار و دمای معمولی) به صورت گاز است ولی به راحتی به مایع تبدیل می گردد. پروپان همچنین عضوی از گاز سیلندر یا گاز نفتی مایع شده است. عضو دیگر گاز سیلندر بوتان می باشد. مخلوط مایع شده گاز بوتان و پروپان تحت عنوان گاز نفت مایع شده در سیلندرهای مخصوص و تحت فشار متوسط در منازل به منظور سوخت مورد استفاده واقع می شود. ذکر این نکته ضروری است که در دمای بالاتر از 65 درجه سلسیوس، ملکول پروپان شکسته شده و تبدیل به اتیلن و متان می شود و این واکنش یکی از مهم ترین منابع تهیه اتیلن محسوب می گردد. در صنایع نفت از پروپان در زمینه های متعددی، من جمله پالایش مواد نرم کننده و روان کننده و سایر فرآورده ها استفاده می شود.

ماده اصلی گاز طبیعی متان است. بسته به این که گاز طبیعی از کدام حوزه استخراج شده است درصد متان تغییر می کند. قلمرو این تغییرات از 70 تا 90 درصد می باشد. اتان، پروپان و بوتان از دیگر مواد تشکیل دهنده گاز طبیعی می باشند. متان گازی بی رنگ و سبک تر از هوا می باشد و به عنوان ماده اصلی برای تولید محصولات پتروشیمی به کار می رود.

گاز طبیعی پالایش شده یا گاز خشک گازی است که رشوبت آن در فرآیند نم زدایی کاهش یافته است. این گاز از طریق لوله قابل حمل و نقل است. در حرارت های پایین تبدیل به مایع می شود که اصطلاحاً به آن گاز طبیعی مایع شده (Liquefied Natural Gas – LNG) می گویند. LNG در ظروف تحت فشار و توسط کشتی های مخصوص حمل و نقل می شود.

این گازها شامل هیدروژن و هیدروکربن های سبک است و به عنوان سوخت صنعتی و یا ماده اولیه پتروشیمی به کار می رود.

گاز مایع، گاز نفتی مایع، گاز نفت مایع، گاز سیلندر (Liquefied Petroleum Gas - LPG)

گاز مایع یا به اختصار ال پی جی مخلوطی از هیدروکربن های سنگین گازی شکل از سری پارافینی که به طور عمده از بوتان و پروپان تشکیل شده است و به آسانی به حالت گاز تبدیل می شود. تبدیل این گازها به مایع نظیر گاز طبیعی مایع به خاطر سهولت در امر انتقال آن ها است. گازی که در سیلندر گاز نگهداری می شود و در منازل مورد استفاده قرار می گیرد همان گاز مایع است. ضمنا گاز نفت مایع در صورت کاهش فشار دوباره به حالت اولیه برگشته و به صورت گاز در می آید. این ویژگی باعث شده تا گازنفت مایع مصارف فراوانی داشته باشد. این گاز از هوا سنگین تر بوده و به همین جهت خطرناک است. در آمیزه گاز مایع، درصد پروپان و بوتان بسیار مهم است. در تابستان ها که هوا گرم است، درصد بوتان را اضافه می کنند ولی در زمستان با افزایش میزان پروپان در حقیقت به تبخیر بهتر آن کمک می نمایند. معمولا درصد پروپان در گاز مایع بین 10 الی 50 درصد متغیر است.

مایعات گاز طبیعی معمولا همراه با تولید گاز طبیعی حاصل می شود، یعنی گازهای سبک تر در اثر تغییر دما و فشار به مایع تبدیل می شود. مایعات گاز طبیعی به وسیله دستگاه های جداساز در پالایشگاه های گاز از گاز طبیعی جدا می شود. مایعات گاز طبیعی را نباد با گاز طبیعی مایع شده اشتباه گرفت.